EDITORYAL — Balik-eskwela, balik problema

Nakasugod na og klase ang mga publikong tunghaan kagahapon, Hunyo 16,2025. Nagpanon 27.6 milyones ka tinun-an wala pay labot ang mga ginikanan nga naghatud sa ilang mga anak ilabi na sa Kindergarten ug sa elementarya.

Sama sa gipaabot, excited kaayo ang mga bata nga makabalik sa tunghaan, mao sab ang mga magtutudlo ug bisan ang mga ginikanan luyo sa dugang galastuhan.

Sa unang adlaw, magila-ila pa ang tanan gikan sa mga estudyante ngadto na sa ilang mga magtutudlo. Apil sab sa mga unang maobserbahan ang mga kakulangon nga gikinahanglan sa mga bata.

Partikular ani ang bentilasyon sama sa electric fans, baradong mga CR, walay agas sa tubig, ug ingon man ang kakulangon sa mga bangko ug classrooms.

Usa sa nakitang hinungdan nga dili halos maapas sa DepEd ang panginahanglan sa mga estudyante mao ang grabe ka daghan sa mga nagpa enroll sa mga public schools kada tuig.

Dili momenus 50 ka estudyante kada classroom mao nga dako gyud kaayo kining hagit para sa mga magtutudlo nga makat-on ang tanan niyang estudyante.

Pun-an pa nga pirmeng dunay kalamidad ug mangaguba ang mga school buildings, dunganan sa kagamay sa budget nga dugay pa gyud ma-approve ug ma-release, langay nga pag –repair o ba kaha konstruksyon mismo og dugang school buildings, nakadugang kini sa problema.

Sa panahon nga aduna na halos ang tanan access sa internet, maayo tingaling tun-an ug pangusgan sa DepEd ang pagpatuman og ‘home schooling’ o sa mga estudyante.

Mahimo nilang basihan ang gihimong modular ug online classes ang gipatuman atol sa pandemiya sa Covid-19. Dunay panahon nga ang mga bata kinahanglang mag face to face, ug duna say panahon nga naa ra sila sa balay magtungha. Basta siguraduhon nga ang programa duna gyuy makat-onan ang mga bata samtang kulang ang mga lawak saringan.